Vijf vliegen in één klap...

Zoals jullie in de laatste blog hebben kunnen lezen zijn we voor de tweede keer in Myanmar. Er is veel gebeurd afgelopen weken….

Op 28 en 29 januari gaat Albert naar de -InvestMyanmar2019- conferentie in de hoofdstad Naypyidaw. Er zijn veel investeerders voor infrastructuur (wegen, havens, stedenbouw, energievoorziening, etc) op de conferentie, spelers van wereldformaat. Tsja, vergeleken met hen zijn wij maar een hele kleine speler maar we hebben wel een, voor Myanmar, nieuw concept voorbereid voor ECO toerisme en Community Based Tourism, bMYGuest Myanmar.

Men kent hotels in de grote steden en zeer eenvoudige guesthouses op het platteland, maar het concept waarin we kleine authentieke huisjes bouwen en de lokale bevolking betrekken bij toerisme is in dit land nog redelijk nieuw en uniek. Een heel aantal staten die op de conferentie vertegenwoordigd zijn, zijn geïnteresseerd en men wil graag verder praten en ze vragen ons om naar hun staat te komen voor gesprek en mogelijkheden uit te werken.

Omdat we ons niet richten op de kust maar liever toerisme in de berggebieden ontwikkelen, focussen de gesprekken zich op vertegenwoordigers van Shan, Kayin, Sagain en Chin State.

Er is een grote stand voor Chin State op de conferentie maar vrijwel geen bezoekers. Het is duidelijk dat Chin de minst ontwikkelde staat is en hiermee ook voor investeerders minder interessant. Maar het geeft wel de gelegenheid om uitgebreid te praten en zelfs de Chief Minister van Chin State te ontmoeten, redelijk uniek.

Na de conferentie gaan we een aantal dagen terug naar Yangon om met verschillende personen te spreken die Albert op de conferentie ontmoet heeft, waaronder twee vice voorzitters van de landelijke organisatie van reisbureaus. Men is weer erg geïnteresseerd in het concept en bevestigen ook dat er nog vrijwel geen toerisme in Chin State is, behalve bij een natuurgebied in het zuiden, maar dat ze in de hele staat wel veel potentieel zien.

Hoewel het de bedoeling was om eerst naar Shan en Kayin State te gaan, krijgen we de gelegenheid om afspraak te maken met de Chief Minister van Chin en besluiten we ons reisschema om te gooien, we gaan eerst naar Chin.

Als we zo weer door dit land rijden worden we weer geconfronteerd met de armoede van het land. Veel mensen wonen in kleine hutjes met muren van riet, we zien wegwerkers die met hun hele gezin langs de kant van de stoffige weg wonen in kleine tentjes gemaakt van stukken plastic, mensen liggen op straat te slapen, uitgeput van lange dagen werken.

We weten dat er veel onrecht is op vele plaatsen in de wereld en op al die plaatsen moeten we opstaan en ondersteuning bieden waar mensen het zelf niet kunnen.

En dan de kinderen - het is triest om met eigen ogen te zien hoe veel kinderen we zien werken, stenen hakken, serveren in restaurants, water en drugs verkopen aan automobilisten bij het stoplicht, kinderen die de hele dag stil naast hun moeder op de markt zitten en op de grond liggen te slapen. We hebben zelf drie kleinkinderen in de leeftijd van 6, van 2 en een van 8 maanden en daarom draait onze maag vaak rond als we bedenken hoe het zou zijn als zij hier zouden wonen. We worden er triest van en bedenken weer dat dit de echte reden is dat we in dit land zijn, het raakt ons enorm.. Judy bidt dat we nooit aan armoede en kinderarbeid moeten gaan wennen… In het begin zie je het hier en daar en ziet het er leuk uit maar als je er echt op let zie je hoeveel het voorkomt en hoe ontzettend triest het eigenlijk is!

Hakha is de hoofdstad van de staat en dat is waar de overheid is gevestigd. Omdat een binnenlandse vlucht vrij duur is kiezen we voor een rit van 22 uur met de bus vanaf Yangon. Hele rit, maar de bussen zijn zeer comfortabel en we kunnen goed slapen onderweg en daarnaast zie je ook nog eens meer van het land.

In Hakha ontmoeten we iemand van het ministerie van toerisme die ons een aantal mogelijke locaties in Chin noemt om te onderzoeken, zowel in het noorden als ook in het zuiden.

Het gesprek met de Chief Minister wordt 5 dagen uitgesteld omdat hij plotseling terug is naar de hoofdstad Naypyidaw. We hebben dus 4 dagen en besluiten eerst naar het noorden te gaan. De eerste dagen rijden we van stad naar stad en onderzoeken de locaties die zijn voorgesteld. We worden er niet warm van. De afstanden zijn enorm, en alhoewel er hard aan wordt gewerkt zijn veel wegen nog slecht, wat het niet aantrekkelijk maakt voor toerisme. Eerlijk gezegd zijn we redelijk ontmoedigd, wat moeten we hier beginnen. Als dit het niet wordt waar gaan we onze (slechts) resterende 14 dagen dan nog kijken in dit immens grote land?! De reizen zijn helaas niet gratis en het kost gauw een dag of meer om van de ene plaats naar de andere te gaan, vandaar...

Maar, hoewel we het in eerste instantie niet eens heel goed beseft hebben, zijn we op de heenweg door een klein plaatsje gekomen waar we overnacht hebben. Een heel oud en traditioneel dorpje halverwege een berg met veel historie, met authentieke Chin huizen, een schitterend uitzicht over de bergen (ongeveer 2.000 meter hoog) en veel verschillende fruitbomen. Het dorp is erg achtergebleven in ontwikkeling en dat maakt het juist zo charmant, geen wegen, geen auto's, geen lawaai van machines, heerlijk. Het dorpje is bedoeld als toeristische trekker en heeft ook een klein museum maar eerlijk gezegd hebben ze nog niet zo heel veel van toerisme begrepen - we moeten op de grond slapen, er is alleen koud water, de wc spoelt niet door, het raam in de 'slaapkamer' is kapot en het eten is wel heel erg basic.

Maar het dorp heeft vorig jaar een origineel Chin huis gebouwd om te laten zien hoe ze vroeger leefden. Een huis op palen tegen de bergwand aan, helemaal handgemaakt, helemaal van hout en een dak van gras - geen schroeven of spijkers en er is geen machine aan te pas gekomen. Zodra we dit huis zien worden we helemaal enthousiast. Dit soort huizen, op deze plek, vlak naast dit traditionele dorpje, daar zien we mogelijkheden om toeristen te ontvangen.

De huizen moeten wel meer westers comfort gaan krijgen maar de uitstraling van het dorp moet niet veranderen. Wij slapen deze nachten op een kleedje op de grond, slaan een douchebeurt maar even over omdat er alleen een blauwe draaiknop is. Om toeristen te trekken zal er dus een en ander aangenamer moeten worden gemaakt en zal het huis moeten worden aangepast - een plek met mooi uitzicht, het dak hoger, betere ramen en natuurlijk een echte badkamer met ook een rode draaiknop ;-) En vanzelfsprekend, een aansprekende inrichting, authentiek maar met modern comfort.

Het dorpje heeft potentie en in de stad op een half uur afstand is een grote overdekte markt met allerlei soorten groenten en fruit, er is een ziekenhuis en er wordt een vliegveld gebouwd.

's Avonds om 9 uur besluiten we dat we graag willen praten met de president van het dorp. Dat kan en wel "Morgenochtend om 7 uur!". Wát een tijd, maar oké! Zondagochtend gaat de wekker dus al vroeg en zitten we om 7 uur bij de 'president' in huis, met een groot theeglas wijn, gemaakt van druiven uit het dorp. Hij wordt erg enthousiast als we hem vertellen wat we willen doen. Wat voor het dorp belangrijk is, is dat er werkgelegenheid komt en opleiding/ontwikkeling. Veel jonge mensen trekken weg, vaak naar het buitenland, omdat hier geen droog brood te verdienen is en degenen die blijven moeten extreem lange dagen werken om rond te komen. Helaas is er veel armoede in het land en is ook kinderarbeid, noodgedwongen, geen uitzondering. Met dit concept ziet de president mogelijkheden jonge mensen op te leiden en structureel inkomen te bieden.

Na het ontbijt gaan we naar de kerk in de stad, vlakbij het dorpje. En tot onze stomme verbazing zit de Chief Minister van Chin State op het podium en houdt hij een toespraak, hij herkent Albert meteen van de conferentie. We weten niet wat we meemaken! Ook ons wordt gevraagd, als buitenlanders, ons voor te stellen en kort iets te vertellen over onze plannen en dat doen we graag.

Na de kerkdienst stappen we op de Chief Minister af en zeggen dat we morgen, maandag, een afspraak met hem hebben in Hakha en dat we hem graag weer ontmoeten. Hij kijkt ons aan en zegt dat het eigenlijk onzin is dat wij weer helemaal naar Hakha rijden, de wegen zijn zo slecht dat het ons de rest van de dag zou kosten, en hij stelt voor dat we elkaar na de lunch ontmoeten in het hotel waar hij verblijft. Geweldig, scheelt ons heel wat uren rijden. We spreken af om 13.00 uur bij hem te zijn en zijn stipt op tijd bij zijn verblijf. Er blijken nog een aantal personen aanwezig te zijn die we niet kennen. We leggen opnieuw het concept uit en Albert laat de PowerPoint zien die hij heeft gemaakt. Gelukkig hebben we Hannah, onze vertaalster bij ons. Onmisbaar! Mensen komen om ons heen staan en beginnen met hun mobiel foto's van de PowerPoint te maken, blijkbaar raakt het een snaar bij ze en zijn allemaal erg enthousiast! We krijgen de volledige zegen van de Chief Minister.

Echter, we hebben van de 'president' in het dorp begrepen dat er tussen de dorpelingen en de Chief Minister nog een aantal lagen zitten die we eigenlijk eerst hadden moeten benaderen. Het is niet mogelijk om die lagen over te slaan en we voelen ons er wat ongemakkelijk bij. We vragen daarom de Chief Minister wat zijn advies is en hoe we de juiste route moeten bewandelen. Opnieuw tot onze stomme verbazing wijst hij lachend op de andere personen in de kamer en blijkbaar zijn alle levels van besluitvorming en autoriteit in de kamer aanwezig. Wisten wij veel…? We vragen deze andere personen of we ook hun zegen hebben en ze stemmen volmondig in. Geweldig, 5 vliegen in één klap!! In een paar uur tijd, support gekregen van alle lagen van de dorpspresident tot aan de Chief Minister aan toe. We weten niet wat we meemaken. Na het gesprek stapt de Chief Minister in een grote zwarte auto en rijdt onder politie escorte weg richting Hakha.

Omdat we ook gevoel willen hebben of de dorpelingen wel echt zitten te wachten op onze plannen besluiten we de volgende dag opnieuw een meeting te hebben met de dorpspresident, en liefst met meer dorpsbewoners. We verwachten er twee of drie, maar de volgende dag is er een delegatie van 8 vertegenwoordigers van het dorp aanwezig en we praten in veel meer detail over onze gedachten en plannen. Het is een enthousiast en leuk gesprek, onder het genot van koffie, cake en oliebollen!

Ze vertellen enthousiast dat ze het huis wat we hebben gezien helemaal met de hand hebben gemaakt maar dat dat ook wel tijd kost en dat bepaalde materialen alleen in bepaalde jaargetijden kunnen worden verzamelt . Bomen worden met de hand omgehakt in de bergen, in planken gezaagd met de hand en zo willen ze ook huizen voor ons gaan bouwen. Gras voor het dak kan alleen in de winter worden verzameld.

Het wordt een heel project maar we zien zo veel mogelijkheden in dit bijzondere dorp en de schitterende omgeving en zij zien zo veel toegevoegde waarde voor het dorp, dat we na drie uur praten afsluiten met een mooie groepsfoto en afspreken dat we over een paar maanden terug zullen komen om opnieuw met elkaar in gesprek te gaan en details uit te werken. We zijn benieuwd hoe het verder gaat…